۲۹

آجرهای نسوز سنگین

آجرهای نسوز از جمله فرآورده‌های دیرگداز شکل‌دار می‌باشند که قابلیت تحمل دمای بالا را داشته و همزمان در برابر تغییرات فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی در دمای بالا مقاومت نشان میدهند. آجرهای نسوز قابلیت کاربرد در انواع کوره های صنعتی دما بالا در صنایع مختلف متالورژی، سیمان، گچ، پتروشیمی و… را دارند. یکی از پرمصرفترین انواع آجرهای نسوز، آجرهای آلومینیوسیلیکاتی هستند که به دلیل استفاده از مواد اولیه آلومینا بالا دارای دانسیته بالایی بوده و بهمین دلیل در دسته بندی اجرهای سنگین قرار میگیرند. انواع آجرهای نسوز آلومینوسیلیکاتی برحسب ترکیب و درصد آلومینا به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

  • آجرهای شاموتی Al2O3  25%-45%
  • آجرهای سیلیمانیتی Al2O3  45%-65%
  • آجرهای مولایتی Al2O3  65%-75%
  • آجرهای بوکسیتی Al2O3  75%-90%
  • آجرهای کوراندومی Al2O3  90%-100%

 

مواد اولیه تشکیل دهنده این دسته از آجرهای نسوز شامل محدوده وسیعی از کانی‌ها مانند بوکسیت، آندولوزیت، شاموت، مولایت و انواع آلومینا بوده و با افزایش درصد آلومینای آجر خواص حرارتی و مکانیکی بهبود پیدا می‌کند. از موارد پراهمیت در چگونگی عملکرد آجر نسوز در کوره و بعد از نصب، ترکیب شیمیایی و نوع باند اتصالی آجر می‌باشد. نوع مواد اولیه مورد استفاده در ترکیب شیمیایی آجر و بالتبع آن در انواع خواص مکانیکی، حرارتی، مقاومت به خوردگی و سایش تاثیرگذار می‌باشد. به لحاظ باند اتصالی نیز باند سرامیکی ایجادی به واسطه زینتر شدن و ایجاد باند شیمیایی به وسیله سخت شدن با واکنش شیمیایی از مهمترین نوع اتصال در آجرهای نسوز آلومینوسیلیکاتی می‌باشند. اتصالات سرامیکی در هنگام فرآیند پخت بوجود آمده و می‌توانند به صورت فاز شیشه‌ای و یا بلوری باشند. استفاده از افزودنی‌های کمک زینتر نیز به واسطه ایجاد فاز مایع سبب بهبود زینترینگ می‌شوند. سیلیکا سل، آلومینا سل، آب شیشه و بایندر فسفاتی از نمونه بایندرهای شیمیایی هستند. اتصال دهنده های فسفاتی مانند اسید فسفریک، نمکهای فسفاتی و آلومینیوم فسفات بیشترین استفاده را در ایجاد باند شیمیایی این نوع اجرهای نسوز دارند. استفاده از باندهای شیمیایی مانند بایندر فسفاتی سبب ایجاد استحکام خام بالا در اجر نسوز شده و امکان جابجایی و نقل و انتقال به مراتب راحت تر صورت می‌گیرد. همچنین اجرها با باند فسفاتی در دماهای پایین تری نسبت به آجرهای باند سرامیکی سینتر می‌شوند.  

شرکت فرآورده های نسوز آذرشهاب تولید کننده انواع آجر نسوز آلومینوسیلیکاتی با درصد آلومینای 90%-30% در انواع اشکال ساده و پیچیده (براساس نقشه) با دانسیته و دمای کاری متفاوت براساس نوع سفارش می باشد. آجرها با روش پرس تولید شده و ترکیب شیمیایی انها عمدتا متشکل از  Al2O3و SiO2 می باشد. در آجرهای تولیدی از هر دو نوع اتصال سرامیکی و شیمیایی استفاده می‌شود.